AFC Champions League là giải đấu danh giá nhất cấp CLB tại châu Á đã trải qua nhiều thay đổi về số đội tham dự cũng như thể thức thi đấu trong suốt chiều dài lịch sử. Đặc biệt từ lich bong da mùa giải 2023/2024 trở đi, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đã chính thức triển khai hệ thống giải đấu mới, phân chia rõ ràng theo cấp độ và tăng tính cạnh tranh toàn khu vực.
Số lượng đội tham dự AFC Champions League
Từ mùa giải 2023/24, giải đấu chính thức mang tên AFC Champions League Elite (ACL Elite), là cấp cao nhất trong hệ thống mới của AFC. Số đội tham dự vòng bảng của ACL Elite được giới hạn ở 24 câu lạc bộ, thay vì 40 đội như thể thức cũ.
24 đội này được phân bổ theo khu vực địa lý, gồm:
-
12 đội khu vực Tây Á (bao gồm các quốc gia như Saudi Arabia, Iran, Iraq, Qatar, UAE…)
-
12 đội khu vực Đông Á (gồm các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam…)
Việc giảm số lượng đội tham dự từ 40 xuống còn 24 đội giúp nâng cao chất lượng chuyên môn cạnh tranh ty le keo, tập trung vào các CLB mạnh và có nền tảng tài chính, cơ sở hạ tầng vững chắc.
Cách phân bổ suất tham dự
AFC sử dụng hệ thống xếp hạng CLB cấp liên đoàn (AFC Club Competitions Ranking) để xác định số suất của mỗi liên đoàn thành viên. Các liên đoàn có thứ hạng cao sẽ được cấp nhiều suất trực tiếp hơn.
Ví dụ, các nền bóng đá mạnh như Nhật Bản, Hàn Quốc, Saudi Arabia… thường có từ 2 đến 3 suất trực tiếp vào vòng bảng ACL Elite. Trong khi đó, các quốc gia có thứ hạng thấp hơn như Việt Nam, Malaysia hay Indonesia phải thi đấu vòng loại nếu muốn góp mặt.
Ngoài ra, một số suất còn được phân bổ thông qua giải đấu hạng hai mới là AFC Champions League 2 (ACL2) – tương đương với Europa League ở châu Âu. Những đội vô địch ACL2 trong tương lai có thể có suất lên chơi ở ACL Elite mùa kế tiếp.
Thể thức thi đấu của AFC Champions League Elite
Giải đấu chia làm hai giai đoạn chính: vòng bảng và vòng loại trực tiếp.
Vòng bảng
24 đội sẽ được chia thành 4 bảng, mỗi bảng gồm 6 đội (3 bảng khu vực Đông Á, 3 bảng khu vực Tây Á). Các đội thi đấu vòng tròn hai lượt (lượt đi và lượt về), tổng cộng 10 trận đấu cho mỗi đội ở vòng bảng – nhiều hơn so với thể thức cũ chỉ thi đấu 6 trận.
4 đội đứng đầu mỗi bảng sẽ giành quyền vào vòng tứ kết. Không còn khái niệm “nhì bảng xuất sắc” như trước kia, điều này giúp giảm thiểu tranh cãi và dễ hiểu hơn với người hâm mộ.
Vòng loại trực tiếp
Bắt đầu từ vòng tứ kết, giải đấu áp dụng thể thức loại trực tiếp hai lượt trận (lượt đi – lượt về), ngoại trừ trận chung kết chỉ thi đấu một trận duy nhất trên sân trung lập do AFC lựa chọn.
Sự thay đổi này giúp các trận đấu mang tính quyết liệt, khốc liệt và cân não hơn đúng chất của những giải đấu đỉnh cao.
Tầm nhìn của AFC và mục tiêu cải tổ
Việc thay đổi thể thức và số lượng đội tham dự không chỉ là điều chỉnh về mặt tổ chức mà còn thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược dài hạn của AFC:
-
Nâng cao chất lượng giải đấu: Chỉ những đội bóng thực sự mạnh và chuyên nghiệp mới có cơ hội tranh tài ở ACL Elite, từ đó tạo nên những cuộc đối đầu đỉnh cao và hấp dẫn.
-
Tăng giá trị thương mại: Việc rút gọn số đội giúp giải đấu tập trung nguồn lực quảng bá, bản quyền truyền hình và thu hút tài trợ.
-
Khuyến khích các nền bóng đá nhỏ phát triển: Các đội chưa đủ điều kiện đá ACL Elite có thể thi đấu tại ACL2 hoặc AFC Challenge League – tạo sân chơi phù hợp với trình độ hiện tại và là bệ phóng cho tương lai.
Với việc thay đổi thể thức, bóng đá Việt Nam – vốn không thuộc nhóm các liên đoàn mạnh nhất châu Á đang chịu nhiều bất lợi hơn so với thể thức cũ. Tuy nhiên, nếu V.League cải thiện chất lượng, nâng cấp cơ sở hạ tầng và duy trì thành tích ở đấu trường châu lục, khả năng giành suất vào ACL Elite là hoàn toàn khả thi.
Trước mắt, các CLB Việt Nam cần thể hiện tốt tại AFC Champions League 2, qua đó tích lũy điểm số và nâng hạng cho liên đoàn.
Xem thêm: Top các giải đấu bóng đá Châu Âu uy tín nhất hiện nay
Sự cải tổ của AFC Champions League với số đội giảm còn 24 và thể thức tinh gọn hơn là bước đi quyết đoán, phản ánh xu thế chuyên nghiệp hóa bóng đá châu Á. Dù có thể gây khó khăn ban đầu cho các quốc gia tầm trung như Việt Nam, nhưng đây là cơ hội thúc đẩy sự thay đổi tích cực, hướng đến một nền bóng đá chuyên nghiệp và bền vững hơn.
